Инжил / Муқаддас Китоб / Ўзбек тилидаги

Эски Аҳд:  |  ИБТИДО  |  ЧИҚИШ  |  ЛЕВИЛАР  |  САҲРОДА  |  ҚОНУНЛАР  |  ЁШУА  |  ҲАКАМЛАР  |  РУТ  |  ШОҲЛАР (БИРИНЧИ КИТОБ)  |  ШОҲЛАР (ИККИНЧИ КИТОБ)  |  ШОҲЛАР (УЧИНЧИ КИТОБ)  |  ШОҲЛАР (ТЎРТИНЧИ КИТОБ)  |  СОЛНОМАЛАР (БИРИНЧИ КИТОБ)  |  СОЛНОМАЛАР (ИККИНЧИ КИТОБ)  |  ЭЗРА  |  НАХИМИЁ  |  ЭСТЕР  |  АЮБ  |  ЗАБУР  |  СУЛАЙМОННИНГ ҲИКМАТЛАРИ  |  ВОИЗ  |  СУЛАЙМОННИНГ ГЎЗАЛ ҚЎШИГИ  |  ИШАЁ  |  ЕРЕМИЁ  |  ЕРЕМИЁНИНГ МАРСИЯСИ  |  ҲИЗҚИЁ  |  ДОНИЁР  |  ХЎШЕЯ  |  ЙЎЭЛ  |  АМОС  |  ОБOДИЁ  |  ЮНУС  |  МИХО  |  НОХУМ  |  ХАБАҚҚУҚ  |  ЗАФАНИЁ  |  ХАГГЕЙ  |  ЗАКАРИЁ  |  МАЛАКИ
Янги Аҳд:
МАТТО  |  МАРК  |  ЛУҚО  |  ЮҲАННО  |  ҲАВОРИЙЛАРНИНГ ФАОЛИЯТИ  |  РИМЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  КОРИНФЛИКЛАРГА БИРИНЧИ МАКТУБ  |  КОРИНФЛИКЛАРГА ИККИНЧИ МАКТУБ  |  ГАЛАТИЯЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  ЭФЕСЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  ФИЛИППИЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  КОЛОСАЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  САЛОНИКАЛИКЛАРГА БИРИНЧИ МАКТУБ  |  САЛОНИКАЛИКЛАРГА ИККИНЧИ МАКТУБ  |  ТИМЎТИЙГА БИРИНЧИ МАКТУБ  |  ТИМЎТИЙГА ИККИНЧИ МАКТУБ  |  ТИТУСГА МАКТУБ  |  ФИЛИМЎНГА МАКТУБ  |  ИБРОНИЙЛАРГА МАКТУБ  |  ЁҚУБНИНГ МАКТУБИ  |  БУТРУСНИНГ БИРИНЧИ МАКТУБИ  |  БУТРУСНИНГ ИККИНЧИ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОНИНГ БИРИНЧИ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОНИНГ ИККИНЧИ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОНИНГ УЧИНЧИ МАКТУБИ  |  ЯҲУДОНИНГ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОГА КЎРСАТИЛГАН ВАҲИЙ



ХЎШЕЯ

Кириш

 

Мазкур китоб Хўшея пайғамбарнинг номи билан аталган. Хўшея пайғамбар Амос пайғамбардан кейин ваъз қилган. Унинг фаолияти шимолий Исроил шоҳлигининг қулашидан аввалги даврга тўғри келади. Исроил шоҳлиги милоддан олдинги 721 йилда қулаган.

Китобнинг биринчи уч бобида Хўшеянинг оилавий ҳаёти тасвирланган. Хўшеянинг оиласи у Исроил юртида ваъз қилган хабарнинг жонли сурати эди. Худо халқи Исроилнинг бевафолигини намоён қилмоқчи бўлиб, Хўшеяга: “Фоҳиша аёлга уйлан”, — деб амр қилган. Хўшея фоҳиша аёлдан уч фарзанд кўрди. Хўшеянинг фарзандларига Худо Исроил халқининг жазоланишини эслатиб турадиган исмларни қўйди. Худо Хўшеяга: “Бевафо хотинингни севгин”, — деб амр қилганди, чунки бу севги Худонинг бевафо Исроил халқига бўлган абадий севгисининг тимсоли эди.

Китобнинг қолган қисмида Худонинг Исроил халқи билан тузган аҳдига алоҳида эътибор берилган. Бу аҳдга кўра, Худо ва Исроил халқи бир–бирига садоқатли, вафодор бўлишлари керак эди. Худо доимо аҳд шартларини бажариб келган, Исроил халқи эса ҳар сафар аҳд шартларини бузган. Улар Худонинг ёрдамига инонмай, лашкарининг кучи ва бошқа юртларнинг ёрдами билан ўзларини ҳимоя қилмоқчи бўлганлар. Бундан ташқари, бутларга сиғиниб, яхши ҳосил йиғиб оламиз, қўй–молларимиз кўпаяди, деб умидини бутларга боғлаганлар.

Исроил ва Яҳудо халқлари билан Худо даъволашарди, уларни аҳдни бузишда айбларди. Улар қилган гуноҳлари учун жазосини тортишарди.

Уларнинг гуноҳларига қарамай, Худо Ўз халқини севганди. Шунинг учун Худо уларни кечириб, уларга барака беришини ваъда қилди. Худонинг бу ваъдаси Исроил халқи вафодор бўлишни ўргангандан кейин амалга ошади.

 

1–БОБ - ХЎШЕЯ

 

1Яҳудо юртида шоҳлар Уззиё, Йўтом, Охоз ва Ҳизқиё ҳукмронлик қилган даврларда Исроил тахтида Йўш ўғли Ёрубом ўтирган эди. Ўша вақт мобайнида Бэри ўғли Хўшеяга Эгамиз Ўз сўзларини аён қилди.

 

Хўшеянинг хотини билан фарзандлари

 

2Эгамиз дастлаб Хўшея орқали гапиришни бошлаганда, унга шундай деган эди: “Бориб фоҳиша аёлга уйлан, у сенга бегона эркаклардан орттирган фарзандлар туғиб беради. Зотан, Менинг халқим ҳам фоҳишага ўхшайди. Улар Менга бевафолик қилиб, бегона худоларга сажда қилишмоқда.” 3Хўшея Диблайим қизи Гўмерага уйланди. Гўмера ҳомиладор бўлиб, Хўшеяга ўғил туғиб берди.

4Эгамиз Хўшеяга деди: “Ўғлингнинг исмини Йизрил қўй. Чунки кўп ўтмай Мен Ёҳу хонадонини Йизрил водийсида қон тўккани учун жазолайман. Исроил шоҳлигини йўқ қиламан. 5Ўша куни Мен Йизрил водийсида Исроилнинг камону ўқларини синдираман.”

6Гўмера яна ҳомиладор бўлиб, қиз туғди. Эгамиз Хўшеяга деди: “Қизингнинг исмини Лўрухамо, яъни ‘Раҳмдан бебаҳра’, деб қўй. Чунки бундан буён Мен Исроил хонадонига раҳм қилмайман, уларни кечирмайман. 7Яҳудо хонадонига эса раҳм қиламан. Мен, Эгаси Худо, уларга нажот бераман. Қиличу камон, жанг–жадал, отлару чавандозлар билан эмас, Ўз қудратим билан уларни қутқараман.”

8Гўмера қизини кўкракдан чиқаргач, яна ҳомиладор бўлиб, ўғил туғди. 9Эгамиз Хўшеяга деди: “Ўғлингнинг исмини Лўами, яъни ‘Халқим эмас’, деб қўй. Чунки Исроил халқи энди Менинг халқим эмас, Мен эса уларнинг Худоси эмасман. 10Аммо шундай вақтлар келадики, Исроил халқи денгиздаги қум каби бўлади, уларни на санаб, на ўлчаб бўлади. Уларга: ‘Халқим эмас’, деб айтилган бўлса, келажакда улар: ‘Барҳаёт Худонинг болалари’, деб аталади. 11Яҳудо ва Исроил халқлари қайта бирлашадилар. Улар ўзларига бир йўлбошчи танлайдилар. Ўз юртида туп қўйиб палак отадилар. Ҳа, Йизрилнинг куни улуғ бир кун бўлади.”

 

2–БОБ - ХЎШЕЯ

 

1Эгамиз шундай дейди: “Ака–укаларингизни — Ёми, яъни ‘Менинг халқим’, опа–сингилларингизни — Рухамо, яъни ‘Раҳмдан баҳраманд’, деб чақиринглар.

 

Исроил халқи бевафо Гўмера тимсолида

 

2Эй фарзандларим,

Oнангиз билан даъволашинг,

Айбини юзига солинг.

У энди хотин эмас Менга,

Мен ҳам эр эмасдирман унга.

Айтинг, юзидаги упа–элигини артиб ташласин,

Эгнидаги уятсиз кийимини ечиб ташласин.

Бўлди, фоҳишалигини бас қилсин.

3Акс ҳолда унинг кийимини Ўзим ечиб ташлайман,

Онасининг қорнидан тушгандай қип–яланғоч қиламан.

Ерини бепушт саҳрога айлантираман,

Унинг юртини қақраган чўл қиламан.

Ташналикдан уни ўлдираман.

4Болаларига ҳам раҳм қилмайман,

Ўйнашларидан орттирган ҳароми улар.

5Ҳа, уларнинг онаси фоҳишалик қилган,

Уларни туққан аёл шарму ҳаёни йўқотган.

У деди: ‘Ўйнашларим олдига кетдим.

Нону сувимни, жуну зиғир матоларимни,

Зайтун мойию шаробимни,

Mенга ўшалар берган.’

6Шунинг учун йўлини тиканаклар билан тўсаман,

Ўтолмайдиган қилиб девор қураман.

7У ўйнашларининг кетидан қувиб етолмайди,

Уларни излаб, тополмайди.

Кейин эса aйтади:

‘Биринчи эримнинг олдига қайтиб борай,

Ахир, ўшандаги ҳолим ҳозиргидан тузукроқ эди.’

8Буғдойни, шаробу зайтунмойини,

Унга Мен берганимни у билмайди.

Баалга назр қилган кумушу олтинни

Унга Мен совға қилганимни англамайди.

9Шунинг учун ҳосил пайтида буғдойимни тортиб оламан,

Йиғим–терим мавсумида шаробимни олиб қўяман.

Баданини ёпиб турган жуну зиғир матоларимни қайтариб оламан.

10Мана, энди уни яланғоч қиламан,

Ўйнашларининг олдига чиқариб қўяман,

Қўлимдан уни ҳеч ким халос қила олмайди.

11Мен унинг базмларига чек қўяман.

Йиллик байрамларию янги ой шодиёналарига,

Шаббатлари ва барча тайинланган байрамларига барҳам бераман.

12‘Ўйнашларимнинг берган тўлови’, деб ўйлаган,

Узумзору анжир боғларини бузиб ташлайман,

Ҳаммасини тўқайзор қиламан.

Ёввойи ҳайвонлар боғларини йўқ қилади.

13У байрамларда Баалга атаб тутатқилар тутгани учун,

Узугу тақинчоқлар билан безаниб,

Ўйнашларининг кетидан юргани учун,

Мени эса тамом эсидан чиқариб юборгани учун,

Мен уни жазолайман!

— Эгамизнинг каломи шудир. —

 

Эгамизнинг Ўз халқига бўлган севгиси

 

14Кўп ўтмай Мен унинг кўнглини овлайман,

Уни саҳрога олиб бориб, ширин сўзлар айтаман.

15Ўша ерда узумзорларини қайтариб бераман,

Кулфат сойлигини умид эшиги қиламан.

Ўша ерда у Менга эргашади,

Ёшлигида, Мисрдан чиққан чоғида эргашгандай ортимдан юради.”

16Эгамиз шундай демоқда: “Эй Исроил халқи, ўша куни сен Мени ‘Эрим’, деб чақирасан, ҳеч қачон ‘Баалим’ демайсан. 17Баалнинг номини қайта тилингга олмайдиган қиламан. 18Ўша куни ёввойи ҳайвонлар, осмондаги қушлар ва ерда судралувчи махлуқлар билан аҳд тузаман, улар сенга зарар етказмайди. Юртдаги барча қамону қиличларни, ҳамма жанг қуролларини йўқ қиламан. Сен тинч, бехатар яшайсан. 19Мен сени Ўзимга абадий никоҳлаб оламан. Сенга нисбатан адолатли ва одил бўламан. Сени доим севаман, меҳр–шафқат кўрсатаман. 20Сенга вафо қиламан, сен Мени Эганг, деб биласан.”

21Эгамиз демоқда:

“Ўша куни Мен халқимнинг илтижоларига жавоб бераман,

Мен осмонга амр қиламан,

Осмон ерга ёмғир ёғдиради.

22Ер буғдой, узум, зайтун етиштиради,

Улар эса ҳаёт бағишлайди Йизрилга —

‘Худо эккан’ деб аталган Менинг халқимга.

23Ҳа, Мен Йизрилни Ўзим учун бу юртга ўтқазаман.

‘Раҳмдан бебаҳра’ — Лўрухамога раҳм қиламан,

‘Халқим эмас’ — Лўамини, ‘Менинг халқим’, деб атайман.

У эса ‘Худойим’, деб чақирар Мени.”

 

3–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Хўшея ва унинг бевафо хотини

 

1Эгамиз менга деди: “Қани бор, Хўшея! Ўйнаши бор ўша суюқ оёқ хотинингга бошқатдан кўнгил қўй. Мен Исроил халқини қандай севсам, сен ҳам хотинингни шундай севгин. Зотан халқимнинг ҳам кўнгли бошқа худоларга чопади, майизли кулчаларни уларга назр қилишни халқим яхши кўради.” 2Шундай қилиб, мен ўн беш кумуш танга ва тўққиз сават арпага ўз хотинимни сотиб олдим. 3Унга дедим: “Сен узоқ вақт давомида меникида яшайсан. Фоҳишалик қилмайсан. Ўша вақт мобайнида бирорта эркакка яқинлашмайсан, мен ҳам сенга яқинлашмайман.” 4Шу сингари Исроил халқи ҳам анча вақт давомида шоҳу шаҳзодасиз, қурбонликларубутсимон тошларсиз, эфод ва бутларсиз яшайди. 5Бундан кейин улар қайтадан Эгаси Худога ва Довуд наслидан бўлган шоҳга юз буришади. Келажакда қўрқув билан Эгамизга бўйин эгишади. Худонинг баракасидан баҳраманд бўлишади.

 

4–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Исроил халқини Эгамиз айблайди

 

1Эгамизнинг даъвоси бор бу юрт аҳолисига,

Эй Исроил халқи, қулоқ тут Эгамизнинг сўзига:

“Бу юрт вафою садоқатни билмайди,

Улар Мен, Худони тан олмайди.

2Қачон қарамаса лаънат айтишади,

Алдашади, одам ўлдиришади,

Ўғирлик қилиб, фаҳш ишларга берилишади.

Ҳамма ёқда зўравонлик, қотилликлар қилишади.

3Мана шунинг учун юрт қуриб бормоқда,

У ерда яшовчи халқ нобуд бўлмоқда.

Ҳалок бўлмоқда ёввойи ҳайвонлар,

Кўкдаги қушлару ҳатто денгиздаги балиқлар.

 

Эгамиз руҳонийларни айблайди

 

4Биронтангиз халқни айбламанг!

Уларга таъна қилманг!

Менинг даъвоим сизларга қаршидир,

Эй руҳонийлар!

5Сизлар кечаю кундуз қоқиласизлар,

Ҳатто пайғамбарлар ҳам сизлар билан бирга қоқилади.

Сизларни деб Мен халқингизни нобуд қиламан!

6Ана, халқим Мени билмагани учун нобуд бўлмоқда.

Бу сизнинг айбингиз, эй руҳонийлар!

Ахир, сизлар воз кечдинглар Мени билишдан,

Энди Мен ҳам воз кечаман сиздан.

Менинг руҳонийларим бўлмайсизлар!

Сизлар Худойингизнинг қонунларини унутдингизлар,

Шунинг учун Мен ҳам фарзандларингизни унутаман.

7Эй руҳонийлар, кўпайгани сари сизнинг сонингиз,

Менга қарши кўпроқ гуноҳ қилдингиз.

Энди улуғворлигингизни шармандаликка алмаштираман.

8Ахир, сизлар халқимнинг гуноҳ қурбонликлари билан

Қорнингизни тўйғиздингиз,

Халқимнинг қабиҳликларига ташнадир сиз.

9Мана, Мен халқимни ҳам,

Сизни ҳам бирдай жазолайман.

Тутган йўлларингиз,

Қилган қилмишларингизга яраша қайтараман.

10Сизлар ейсизлар, аммо қорнингиз тўймайди,

Зино қиласизлар, аммо сонингиз кўпаймайди.

Сизлар Менга бўйсунмай қўйгансиз.

 

Эгамиз бутпарастликни ҳукм қилади

 

11Фаҳш, шаробнинг эски ва янгиси

Халқимни эс–ҳушидан айирди.

12Улар ёғоч бутдан ваҳий сўрашади.

Таёқдан панд–насиҳат олишади.

Шаҳвоний ҳирс уларни йўлдан урди,

Улар Мен, Худосига бевафо бўлди.

13Қурбонликлар қилишаётир тоғ чўққиларида,

Тутатқилар тутатишаётир қирларда,

Эман, чинор ва қайрағочларнинг оромбахш сояларида.

Эй халқим, натижада қизларинг фоҳиша бўлди,

Келинларинг зинога ботди.

14Аммо Мен фоҳиша қизларингни жазоламайман,

Зинокор келинларингнинг адабини бермайман.

Ахир, эркакларнинг ўзи ғарлар олдига бормоқда,

Саждагоҳ фоҳишалари билан улар қурбонликлар келтирмоқда.

Айтилган–ку, эс–ҳушидан айрилган халқ нобуд бўлади, дея.

15Исроил халқи Менга бевафолик қилса ҳам,

Бу жиноятга Яҳудо халқи қўл урмасин.

Улар сажда қилгани Гилгалга бормасин,

Байт–Обунга ҳам оёқ босмасин.

‘Худо шоҳид’, дея қасам ичишмасин.

16Ҳа, эшакдай ўжардир Исроил халқи,

Кўп ўтмай Мен уларни яйловга ҳайдаб юбораман,

Улар кенг даладаги ёлғиз қўзига ўхшаб қолишади.

17Эфрайим халқи кўнгил боғлади бутларга,

Билганларини қилишсин, қўйинг уларни ўз ҳолига!

18Айш–ишратдан кейин улар фаҳшга берилишар.

Уларнинг йўлбошчилари беҳаёликни яхши кўрар.

19Қуюн уларни супуриб кетади.

Бутларга қилган қурбонликлари туфайли шарманда бўлишади.”

 

5–БОБ - ХЎШЕЯ

 

1Эгамиз шундай дейди:

“Эй руҳонийлар, эшитинг буни!

Диққат қилгин, Исроил халқи!

Қулоқ солгин, шоҳ хонадони!

Сизнинг устингиздан ҳукм кетяпти.

Сизлар Миспахда одамлар учун тузоқ бўлдингиз,

Товур тоғида ёйилган тўр бўлдингиз.

2Қотилликка ботган исёнчи сизлар!

Мен ҳаммангизнинг адабингизни бераман.

3Эй Эфрайим, жуда яхши биламан сени,

Исроил, Мендан яшира олмассан ўз қилмишингни.

Сен, Эфрайим, Худога бевафо бўлдинг,

Эй Исроил, ўзингни ҳаром қилдинг.

4Мен Худойингман,

Аммо қилмишларинг Менга қайтиб келишингга йўл қўймас.

Сен Мени — ўз Эгангни билмайсан,

Чунки қалбинг шаҳватга тўлган.”

5Исроилнинг мағрурлиги ўзига қарши гувоҳлик беряпти,

У жиноятлари туфайли қулайди.

Яҳудо ҳам у билан бирга йиқилади.

6Исроил Эгамизнинг илтифотини излайди,

Қўй–молларини қурбонлик қилади,

Аммо Эгамизни топа олмайди,

Чунки Эгамиз уни тарк этган.

7У Эгамизга хиёнат қилди,

Бегоналардан орттирган болалар туғди.

Кўп ўтмай у мулки билан бирга хароб бўлади.

 

Исроил билан Яҳудо орасидаги уруш

 

8Эгамиз шундай дейди:

“Бурғу чалинг Гивода!

Карнай чалинг Рамада!

Байт–Обунда бонг уринг!

Эй Бенямин, ортингдан душман келяпти!

9Жазо куни Эфрайим хароб бўлади.

Исроил қабилаларига эълон қилган бу сўзларим

Албатта рўёбга чиқади.

10Яҳудо шаҳзодалари чегарани бузган фирибгарларга ўхшайди,

Мен уларнинг устига Ўз қаҳримни жаладай ёғдираман.

11Ахир, Эфрайим бутларга эргашишни афзал кўрди,

Энди у эзилиб, ҳукмга бардош бера олмайди.

12Мен Эфрайимни куядай емираман,

Яҳудо хонадонини қуртдай кемираман.

13Эфрайим ўз бетоблигини тушунгач,

Яҳудо ўз яраларини кўргач,

Эфрайим Оссурияга борди,

Буюк шоҳни ёрдамга чақирди.

Аммо шоҳ уларни даволай олмайди,

Яраларига шифо бера олмайди.

14Мен Эфрайимга шердай ҳужум қиламан,

Яҳудо хонадонига ёш арслондай ташланаман.

Уларни Ўзим тилка–пора қиламан,

Судраб, Ўзим билан олиб кетаман.

Уларни ҳеч ким халос эта олмас.

15Улар ўз айбини бўйнига олгунча,

Чин дилдан Менга интилгунча,

Мен Ўз маконимга қайтиб кетаман.

Балки қайғули дамларида улар Менга қайтишар.”

 

6–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Одамларнинг сохта тавбаси

 

1Бу халқ шундай дейди:

“Келинглар, Эгамизга қайтайлик!

У бизни тилка–пора қилди,

Шифони ҳам Ўзи беради.

Бизни ярадор қилди,

Яраларимизни Ўзи боғлайди.

2Унинг ҳузурида яшай олишимиз учун,

Икки кунда бизни ҳаётга қайтаради,

Учинчи куни оёғимизга турғизади.

3Келинглар, Эгамизни билишга интилайлик.

Тонг отиши муқаррар бўлгандай,

У албатта бизга зоҳир бўлади,

Куз ва баҳорда ёмғир ёғиши табиий бўлгандай,

У албатта олдимизга келади.”

 

Исроилнинг сохта садоқати ва оладиган жазоси

 

4Эгамиз шундай дейди:

“Сени нима қилай, эй Эфрайим?!

Сени нима қилай, эй Яҳудо?!

Сенинг севгинг тонгдаги тумандай тез ғойиб бўлар,

Саҳардаги шудринг каби буғланиб кетар.

5Шунинг учун сўзларим билан сени ўлгудай саваладим,

Пайғамбарларим орқали сени чопиб ташладим.

Чиқарган ҳукмим чақмоқ каби сени уради.

6Зеро, Мен қурбонликни эмас,

Раҳм–шафқатни истайман,

Куйдирилган қурбонликларни эмас,

Мени таниб–билишингни афзал кўраман.

7Халқим Одам Атодай аҳдни бузди,

Эвоҳ, Менга бевафолик қилди.

8Гилад — ёвузларнинг шаҳридир,

Кўчалари қон доғларига тўладир.

9Руҳонийлар қароқчиларга ўхшайди,

Улар пистирмада ётиб, қурбонини пойлашади.

Шакам шаҳри йўлида қотилликлар қилишади,

Ҳа, улар мудҳиш жиноятларга қўл урди.

10Мен Исроилда даҳшатли ҳодисани кўрдим:

Эфрайим бевафолик қилди!

Исроил ўзини булғади!

11Эй Яҳудо, сен учун ҳам ўрим пайти белгиланди.

Мен халқимни яна фаровонликка эриштирмоқчи бўлганимда,

 

7–БОБ - ХЎШЕЯ

 

1Исроилни шифоламоқчи бўлиб турганимда,

Унинг бузуқлиги ошкор бўлди,

Самариянинг жиноятлари очилди.

Улар маккорона иш тутишади,

Ўғрилар хонадонларни ўмаришади,

Қароқчилар йўлтўсарлик қилишади.

2Қилган барча қабиҳликлари ёдимда,

Бироқ улар буни хаёлига келтирмайди.

Мана, улар гуноҳларга ботишди,

Кўз ўнгимда бу гуноҳлар гавдаланади.

 

Саройдаги фитналар

 

3Одамлар шоҳни ёвузликлари билан хушнуд қилар,

Улар бекларни ҳийлалари билан шод этар.

4Уларнинг ҳаммаси садоқатсиз ва маккор,

Ловуллаган тандирга ўхшайди.

Новвой хамирини қориб бўлгунича,

Хамир ошиб тайёр бўлгунича,

Ҳатто олов ковлашга ҳам эҳтиёж йўқ.

5Шоҳ зиёфат берган куни

Беклар шоҳга майдан ичиришди,

Шоҳ мазахчилар билан ҳамтовоқ бўлди.

6Уларнинг юраклари тандирга ўхшайди,

Шоҳга қарши улар фитна уюштиради,

Кечаси билан ғазаби чўғдай тутаб ётади,

Саҳарга келиб, оловдай ловуллаб ёнади.

7Тандирдай қизишган бу ҳамма одамлар,

Ҳукмдорларини ямламай ютяптилар.

Натижада шоҳлари бирин–кетин нобуд бўляпти,

Аммо биронтаси ҳам Менга илтижо қилмаяпти.”

 

Исроил ва ўзга халқлар

 

8Эфрайим бошқа халқларга қоришган.

У хом пишган нонга ўхшаб қолган.

9Ўзга халқлар унинг кучини кесди,

У эса буни англамайди.

Сочлари оқариб бўлди,

У эса буни пайқамайди.

10Исроилнинг мағрурлиги

Ўзига қарши гувоҳлик беради.

Бошига тушган кулфатларга қарамай

Исроил Ўз Эгаси Худога қайтмади,

Юзини Унга бурмади.

11Эгамиз шундай дейди:

“Эфрайим кабутарга ўхшар,

Ҳам бефаросат, ҳам овсар.

У Мисрдан ёрдам сўрайди,

Пир этиб Оссурияга учади.

12Учганда, Мен унга тўр ташлайман,

Овланган қушдай ерга тушираман.

Тўдалашганини эшитсам, жазосини бераман.

13Халқимнинг ҳолига вой!

Ахир, улар Мендан узоқлашди!

Энди вайрон бўлишади!

Ахир, Менга қарши бош кўтаришди!

Уларни халос қилардим–у,

Аммо Менга ёлғон гапиришди.

14Улар Менга чин дилдан илтижо қилмайди,

Аммо тўшакларида ётиб, фарёд чекишади.

Бутпарастлардай баданларини тилиб,

Буғдой ва шароб талаб қилишади.

Менга қарши бош кўтаришади.

15Мен Ўзим уларни боқдим, кучайтирдим,

Улар эса Менга қарши фитна қилади.

16Улар яроқсиз бир камонга ўхшайди,

Менга, Худойи Таолога юзини бурмайди.

Беклари ҳақоратли сўзлар айтганлари учун,

Қиличдан ҳалок бўлади.

Бу қилмишлари учун,

Мисрда кулги бўлишади.”

 

8–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Исроилни Эгамиз бутпарастлик учун ҳукм қилади

 

1Эгамиз шундай дейди:

“Қани бўлинг, бонг уринг!

Душман калхатдай уйимга ёпирилмоқда.

Ахир, халқим аҳдимни барбод қилди,

Улар қонунимни бузди.

2Исроил халқи Менга фарёд қилади:

‘Эй Худойим, Сени тан оламиз’, деб айтади.

3Ўзлари эса эзгуликни рад этишди,

Душманлар уларни таъқиб қилади.

4Улар розилигимни сўрамай шоҳлар танлашди,

Ижозатимни олмай, мулозимлар тайинлашди.

Олтину кумушларидан бутлар ясашди,

Шу орқали бошларига ҳалокат келтиришди.

5Самарияликларнинг бузоқсимон бутини Мен рад этдим!

Улара қарши аланга олгандир Менинг ғазабим.

Қачон ўзини поклаб олади?

6Бутни Исроиллик ҳунарманд ясаган–ку,

Бут Худо эмас!

Самария шаҳрининг бузоғи парчаланиб ташланади.

7Шамолни эккан одам бўронни ўриб олар.

Буғдой бошоқсиз бўлса, халқ нонга зор бўлар.

Буғдойингиз бошоқ тугган тақдирда ҳам,

Уни бегоналар еб адо қилар.

8Бошқа халқлар орасида Исроил адо бўлди,

Қадрсиз сопол идишга у ўхшаб қолди.

9Ёлғиз дайдиган қулондай у,

Оссурияга ёрдам сўраб борди.

Эфрайим ўзини ўйнашларига сотди.

10У бошқа халқларга сотилган бўлса ҳам,

Мен уни йиғиб оламан.

Оссурия шоҳининг зулми остида

У тезда хазон бўлади.

11Эфрайим гуноҳларини ювмоқчи бўлди,

Қурбонгоҳлар қуриб ташлади.

Қурбонгоҳлар эса гуноҳ макони бўлиб қолди.

12Мен бу халққа кўплаб қонунлар ёздим,

Бироқ қонунларимни улар ёт деб билади.

13Улар Менга, Эгасига аъло қурбонликлар келтиришса ҳам,

Қурбонлик гўштидан тановул қилишса ҳам,

Мен улардан мамнун бўлмайман.

Мен жиноятларини эсга оламан,

Гуноҳлари учун жазосини бераман.

Улар Мисрга қайтиб кетади.

14Исроил ўз Яратувчисини унутиб, саройлар қурди.

Яҳудо кўплаб шаҳарларни мустаҳкам қилди.

Мен эса шаҳарларига ўт қўяман,

Қалъаларини оловга ем қиламан.”

 

9–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Исроил халқи жазоланади

 

1Эй Исроил, бас қил шодлигингни!

Бошқа халқлардай нишонладинг сен байрамингни!

Сен Худога бевафолик қилдинг.

Баалга фоҳишадай сажда этдинг,

Олган ҳосилингни Баалдан тўлов деб билдинг.

2Энди хирмону шароб мешларинг сенга етарлича озуқа бермас,

Янги шаробинг чанқоғингни босмас.

3Сен Эгамизнинг юртида қолмайсан,

Мисрга қайтиб кетасан.

Оссурияда харом овқат ейсан.

4Эгамизга шароб назр қила олмайсан,

Келтирган қурбонликларинг Унга маъқул бўлмайди.

Бундай қурбонликлар азадорнинг нонига ўхшайди,

Ундан еганларнинг ҳаммаси булғанади.

Зеро, сенинг нонинг қорин учун холос,

Бундай нонлар Эгамизнинг уйига киритилмайди,

Эгамизга улар назр қилинмайди.

5Эй Исроил, энди сен тайинланган байрамларни ўтказа олмайсан!

Эгамизнинг муқаддас йиғинларини нишонлай олмайсан!

6Сен офатдан қочиб қутулсанг ҳам,

Миср сенга чангалини солади,

Пойтахти Нуф сенга қабр бўлади.

Кумуш хазиналаринг янтоққа насиб бўлади,

Чодирларингни тиканак ўт босади.

7Мана, ҳисоб–китоб вақти келди!

Жазо олиш вақти етди!

Эй Исроил, тез орада сен бундан хабар топасан.

Ахир, кўплаб гуноҳларинг сабабли,

Чексиз адоватга тўлгансан.

Сен пайғамбарларни аҳмоқ ҳисоблайсан,

Руҳдан илҳомланган одамларни телба, деб биласан.

8Эй Эфрайим халқи, Эгам мени сизларга посбон қилди.

Аммо сизлар пайғамбарларни тузоққа туширдингиз,

Худойингизнинг уйини адоватга тўлдирдингиз.

9Гивода разиллик қилган аждодларингизга ўхшаб қолдингиз,

Улардай ярамас ишларга берилиб кетдингиз.

Аммо Худо жиноятингизни эсга олади,

Гуноҳингизга яраша жазоингизни беради.

 

Исроилнинг гуноҳи ва унинг оқибати

 

10Эгамиз шундай дейди:

“Мен Исроилни илк бор топганимда,

Саҳрода узум солган токни топгандай бўлдим.

Ҳа, ота–боболарини биринчи кўрганимда,

Анжирнинг чиллаки меваларини кўргандай бўлдим.

Аммо улар Пиёрдаги Баалга келганда,

Ўзларини ўша шарманда бутга бағишладилар.

Кўнгил қўйган ўша бутдай жирканч бўлиб қолдилар.

11Эфрайимнинг шуҳрати қушдай учиб кетади.

Уларда на фарзанд туғилади,

На аёллари ҳомиладор бўлади,

На пушти камаридан бола бино бўлади!

12Фарзанд ўстириш насиб қилган тақдирда ҳам,

Биронтасини қолдирмай йўқ қиламан.

Ҳолига вой, уларни тарк этаман!

13Мен Эфрайимни кўрганимда,

У Тир шаҳрига ўхшарди,

Гўзал ерда жойлашганди.

Аммо энди Эфрайим ўз болаларини

Қотил олдига олиб чиқади.”

14Эй Эгам, бу халқингга Сендан нима тилай?!

Аёлларини бепушт қилгин,

Эмиза олмайдиган қилгин.

15Эгамиз шундай дейди:

“Уларнинг ҳар бир қабиҳлиги Гилгалдан бошланган,

Ўша ерда нафратлана бошладим улардан.

Қабиҳ қилмишлари учун,

Уларни уйимдан ҳайдаб чиқараман.

Энди уларни севмайман.

Уларнинг ҳамма беклари Менга қарши бош кўтарган.

16Эфрайим қулади,

Унинг илдизлари қуриди,

Мева беришга у ожиз бўлди.

Фарзанд кўрган тақдирда ҳам,

Авайлаган зурриётини ўлдираман.”

17Исроил халқини Худойим рад этади,

Улар Худога итоат қилмади.

Халқлар орасида дарбадар бўлишади.

 

10–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Исроилнинг гуноҳи ва сургуни

 

1Исроил гуркираган,

Ҳосилдор ток кабидир.

Аммо ҳосили кўпайгани сари,

У кўплаб қурбонгоҳлар қурди.

Юрти равнақ топгани сари,

Бутсимон тошларига зеб берди.

2Ичи қора бу халқ энди таъзирини ейди.

Худо қурбонгоҳларини вайрон қилади,

Бутсимон тошларини синдириб ташлайди.

3Кўп ўтмай улар айтишади:

“Биз Эгамиздан қўрқмадик,

Шунинг учун шоҳимиздан айрилиб қолдик.

Аммо шоҳнинг қўлидан нима ҳам келарди?!”

4Улар бемаъни гаплар гапирмоқда,

Сохта қасамлар ичиб, аҳдлар тузишмоқда.

Натижада эгатлардаги заҳарли ўтдай,

Даъволар униб чиқмоқда.

5Самария аҳли Байт–Обундаги

Олтин бузоғидан хавотир олади,

Унинг учун улар аза тутишади.

Бутидан хурсанд бўлган руҳонийлар ҳам

Бут сургун бўлганидан йиғлашади.

6Бутнинг ўзи Оссурияга олиб кетилади,

Буюк шоҳга тақдим қилинади.

Эфрайим шарманда бўлади,

Ўз режалари дастидан Исроил уятга қолади.

7Самария шоҳи сувга ғарқ бўлган пайраҳадай

Ҳалок бўлади.

8Исроилнинг гуноҳига сабаб бўлган

Обундаги саждагоҳлар йўқ қилинади.

Қурбонгоҳларини янтоғу тикан босади.

Одамлар тоғларга: “Бизни босиб қолинг!” дея бақиришади.

Қирларга: “Устимизга қуланг!” деб ёлворишади.

 

Исроилга Эгамиз ўз ҳукмини эълон қилади

 

9Эгамиз шундай демоқда:

“Эй Исроил, сен Гивода гуноҳ қила бошладинг,

Ўша ерда гуноҳдан чиқмай қолди сенинг бошинг.

Гиводаги жиноятчилар жазосини олгандай,

Сен ҳам жазодан қочиб–қутулолмайсан.

10Мен хоҳлаган пайтимда жазоингни бераман.

Сенга қарши халқларни бирлаштираман.

Икки баробар кўпайган жиноятларинг учун,

Душманлар сенга кишан солади.

11Эфрайим ўргатилган бузоққа ўхшарди,

Янчишни у хўп яхши кўрарди.

Мана энди унинг гўзал бўйнига,

Мен бўйинтуруқ тақаман.

Энди унга омоч торттираман.

Қани, Яҳудо шудгор қилсин!

Ёқуб ўзи учун мола боссин!

12Эй Исроил, ўзингиз учун солиҳлик уруғини экинг,

Чексиз севгини ўриб олинг.

Ҳайдалмаган ерингизга ишлов беринг,

Вақт келди! Менга интилинг!

Шунда Мен олдингизга бораман,

Ёмғир ёғдиргандай, сизга нажот бераман.

13Сен ёвузликни экдинг,

Адолатсизликни ўриб олдинг,

Ёлғоннинг мевасидан единг.

Сен ўз йўлингга таянганинг учун,

Сон–саноқсиз сипоҳларингга ишонганинг учун,

14Жангу жадаллар сени четлаб ўтмайди.

Шоҳ Шалман Байт–Арбэлни жангда вайрон қилгандай,

Хотин, бола–чақаларни тошга уриб ўлдиргандай,

Ҳамма шаҳарларинг вайрон бўлади.

15Эй Байтил, сен қабиҳликлар қилганинг учун,

Бу кунлар бошингга тушади.

Тонг отгач, эй Исроил, шоҳинг ўлдирилади.”

 

11–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Худонинг исёнкор халқига бўлган муҳаббати

 

1Эгамиз шундай дейди:

“Мен Исроилни болалигида яхши кўрар эдим,

Ўз ўғлонимни Мисрдан чақириб олган эдим.

2Уни қанча кўп чақирсам,

Мендан шунча кўп узоқлашарди.

Баалга қурбонликлар келтирарди,

Бутларга тутатқилар назр қиларди.

3Эфрайимга юришни Мен ўргатган эдим,

Уни қўлларимда кўтариб юрган эдим.

Аммо қилган ғамхўрлигимни у билмади.

4Мен эса уни меҳр ила етаклагандим,

Муҳаббат ришталари ила олиб юрган эдим.

Бўйнидан бўйинтуруқни олиб ташлагандим,

Олдига энгашиб, уни озиқлантиргандим.

5Халқим тавба қилишдан бош тортди.

Шунинг учун Мен уларни энди

Мисрга жўнатиб жазоламайман,

Золим Оссурияга тобе қиламан.

6Шаҳарларида қилич ҳукм суради,

Дарвозаларининг тамбаларини йўқ қилади.

Ёвуз режалари туфайли халқим қиличдан ҳалоқ бўлади.

7Қачон қараса улар Мендан юзини ўгиришади.

Яна Менга — Худойи Таолога фарёд қилишади,

Аммо Мен уларни асло юксалтирмайман.

8Эй Эфрайим, қандай қилиб сендан воз кечай?!

Эй Исроил, қандай қилиб сени ташлаб кетай?!

Адмани йўқ қилганимдай сени йўқ қила олармиканман?!

Завўйимга қилганимни сенга қила олармиканман?!

Бундай қилишга юрагим бетламас асло!

Сенга бўлган меҳрим уйғонди.

9Йўқ, сочмайман сенга қаҳр–ғазабимни,

Эй Эфрайим, қайта барбод қилмайман сени,

Зеро, Мен Худоман, инсон эмас,

Орангиздаги Муқаддас Худоман,

Олдингизга жаҳл билан бормайман.

10Шердай ўкирганимда халқим ортимдан эргашади,

Овозимни эшитгач, фарзандларим ғарбдан титраб келишади.

11Улар Мисрдан ҳам қушлардай титраб келишади,

Оссурия юртидан ҳам каптарлардай қалтираб келишади.

Мен уларни уйларига элтиб қўяман,

— Эгамизнинг каломи шудир. —

12Эфрайим атрофимни ёлғон билан ўраб ташлади,

Исроил хонадони Мени ҳийлага кўмиб ташлади.

Яҳудо халқи Менга қарши бош кўтарди,

Менга, Муқаддас Худога улар итоат қилмаяпти.”

 

12–БОБ - ХЎШЕЯ

 

1Эфрайим гармсел боқиб юрар,

Кун бўйи шарқдан эсган шамол кетидан қувар.

Ёлғону зўравонликни у орттирар.

Оссурия билан сулҳ тузиб,

Зайтун мойини Мисрга жўнатар.

2ЯҳудогаЭгамиз даъво қилади.

Ёқуб наслининг таъзирини У беради,

Тутган йўлига яраша уни жазолайди.

3Онасининг қорнидаёқ Ёқуб акаси билан талашган,

Улғайгач эса Худо билан олишган.

4Фаришта билан олишиб, уни енгган эди,

Кейин йиғлаб, илтифот қилишини сўраганди.

Байтилда Ёқуб Худони топганди,

Ўша ерда Худо билан суҳбат қурганди.

5Сарвари Олам — Худо Ўшадир,

Эгамиздир Унинг номи!

6Эй Ёқуб насли, Худойингизга қайтинг.

Севги ва адолатга интилинг,

Сабр–тоқат ила Худодан умид қилинг.

 

Чиқарилган ҳукмларнинг давоми

 

7Эгамиз шундай дейди:

“Халқим тарозидан урган савдогарга ўхшайди,

Фирибгарлик қилишни улар хўп яхши кўради.

8‘О, мен бойман’, деб мақтанасан, эй Эфрайим.

‘Мен ўзимга давлат орттирдим,

Боримни пешана терим билан топдим.

Ҳеч ким мени гуноҳда айблай олмас.’

9Аммо Эгангиз Худо — Менман,

Сени Мисрдан олиб чиққанман.

Мен сенга саҳрода зоҳир бўлар эдим,

Ўша даврдагидай сени яна чодирларда яшаттираман.

10Мен пайғамбарларга гапиргандим,

Ўзим уларга кўп ваҳийлар бергандим,

Улар орқали маталлар айтгандим.”

11Гиладда бутпарастлик қилинди.

Унинг аҳли албатта барҳам топади.

Гилгалда буқалар қурбонлик қилинди,

Қурбонгоҳлар эгатлардаги беҳисоб тош уюмларга ўхшайди.

12Ёқуб Орам юртига қочиб борди,

Хотин олиш учун у хизмат қилди,

Қалин эвазига қўйлар боқди.

13Сўнг Эгамиз пайғамбар орқали

Исроилни Мисрдан олиб чиқди,

Пайғамбар уларга ғамхўрлик қилди.

14Аммо Эфрайим Эгамизни қаттиқ ранжитди.

Тўккан қон учун Эфрайимни Раббий жазолайди,

Уни ҳақоратлагани учун адабини беради.

 

13–БОБ - ХЎШЕЯ

 

Исроилга чиқарилган сўнгги ҳукм

 

1Эгамиз шундай дейди:

“Илгари Эфрайим гапирганда ҳаммани титроқ босарди,

Исроилда унинг мартабаси улуғ эди.

Аммо Эфрайим Баалга сажда қилиб, гуноҳ орттирди,

Шундай қилиб, ўзини ўлимга маҳкум этди.

2Ҳозир ҳам халқим гуноҳ устига гуноҳ қилишар.

Ўзларига бутлар ясашар,

Кумушдан маҳорат билан санамлар ишлашар,

Буларнинг барчаси бор–йўғи ҳунарманднинг иши!

Бундай одамлар тўғрисида бордир бир матал:

Бутга қурбонлик қилган — бузоқни ўпган бўлар!

3Шунинг учун улар тонгги тумандай бўлади,

Бирпасда ғойиб бўладиган шудрингга ўхшаб қолади.

Шамол хирмондан учирган тўпондай улар ғойиб бўлади,

Мўридан чиқадиган тутунга ўхшаб қолади.

4Аммо Эгангиз Худо — Менман.

Эй Исроил, сени Мисрдан олиб чиққанман.

Мендан бошқа Худони сен билмайсан,

Мендан бошқа йўқдир нажоткоринг.

5Мен саҳрода сенга ғамхўрлик қилдим,

Сувсиз қақраган чўлда сени боқдим.

6Сени боққанимда қорнинг тўйди,

Қорнинг тўйгач, манман бўлиб кетдинг,

Шу сабабдан сен Мени унутдинг.

7Энди Мен йўлингни қоплондай пойлайман,

Сенга бир шердай ҳужум қиламан.

8Болаларидан айрилган она айиқ каби ташланаман,

Сени тилка–пора қиламан.

Ўша жойдаёқ сени шердай ғажийман,

Йиртқичга ўхшаб сени қонга белайман.

9Эй Исроил, ўз бошингга ўзинг бало орттирдинг,

Ахир, Менга — Ўз Мададкорингга қарши чиқдинг.

10Шаҳарларингни қутқарадиган шоҳинг қани?!

‘Бизга шоҳу ҳокимлар бер’, деб сўраган бошлиқларинг қани?!

11Мен жаҳл устида сенга шоҳларни бердим,

Ғазабга минганимда уларни олиб ташладим.

12Эфрайимнинг жинояти ёзиб қўйилган,

Ҳа, унинг гуноҳи китобга битилган.

13Исроилнинг яшашга имконияти бор эди,

Аммо у нодон болага ўхшади,

Онани тўлғоқ тутганда,

У қориндан чиқишни хоҳламади.

14Мен бу халқни ўликлар диёридан қутқарармиканман?!

Уларни ўлимдан халос қилармиканман?!

Эй ўлим, қирғин олиб келгин!

Эй ўликлар диёри, ҳалокатли кучингни кўрсатгин!

Энди Мен раҳм–шафқат қилмайман.”

15Исроил қариндошлари орасида

Серпушт ва фаровон бўлса–да,

Эгамиз унинг устига шарқ шамолини юборади,

Саҳродан эсган гармселни жўнатади.

Исроилнинг булоғини қуритади,

Унинг чашмасини қовжиратади.

Хазинасидаги қимматбаҳо зийнатларини тортиб олади.

 

14–БОБ - ХЎШЕЯ

 

1Самария аҳолиси ўз Худосига қарши бош кўтарди,

Энди улар гуноҳининг жазосини тортади.

Улар қиличдан ҳалок бўлади,

Душманлар гўдакларини ерга уриб ўлдиради,

Ҳомиладор аёлларнинг қоринларини ёради.

 

Хўшея Исроил халқига хитоб қилади

 

2Эй Исроил, Эганг Худога қайтгин!

Ахир, гуноҳ туфайли сен қуладинг.

3Гапингни тайёрлаб, Эгамизга қайт.

Сен Унга шундай деб айт:

“Гуноҳларимиздан кечиб юборгин,

Ибодатимизни қабул қилгин.

Биз Сенга мадҳиямизни назр қиламиз.

4Оссурия бизга нажот бермайди,

Биз жанговар отларга минмаймиз.

Қўл билан ясалган бутларни

Энди биз: ‘худоларимиз’, деб атамаймиз.

Эй Эгамиз, биз — етимларга

Фақат Сен раҳм–шафқат қиласан.”

 

Исроилга Эгамиз янги ҳаёт ваъда қилади

 

5Эгамиз шундай дейди:

“Мен халқимга шифо бериб,

Уларни бевафоликдан қайтараман,

Уларга қайта кўнгил қўяман,

Мен жаҳлдан тушдим.

6Мен Исроил учун шудрингдай бўламан,

Шунда Исроил нилуфардай очилади,

Лубнон ўрмонидай томир отади.

7Уларнинг новдалари ўсиб чиқади,

Зайтун дарахтидай кўркам бўлади,

Лубнон садридай муаттар ҳид таратади.

8Уларнинг соясида халқлар яшайди.

Исроил мўл буғдой етиштиради,

Улар узумзордай кўп ҳосил беришади,

Лубнон шаробидай машҳур бўлишади.

9Эй Эфрайим, бутларинг билан Менинг ишим йўқ!

Мен ибодатларингга жавоб бераман,

Сенга ғамхўрлик қиламан.

Мен доим яшил сарв дарахти кабидирман,

Олган мўл ҳосилингнинг манбаидирман.”

 

Хотима

 

10Ким доно бўлса,

Бу ерда ёзилган сўзларни тушунади,

Ким фаҳм–фаросатли бўлса,

Буларнинг ҳаммасини англаб олади.

Эгамизнинг йўллари тўғридир.

Солиҳлар улардан юради,

Исёнчилар эса қоқилиб тушади.

 




Инжил / Муқаддас Китоб / Ўзбек тилидаги

Эски Аҳд:  |  ИБТИДО  |  ЧИҚИШ  |  ЛЕВИЛАР  |  САҲРОДА  |  ҚОНУНЛАР  |  ЁШУА  |  ҲАКАМЛАР  |  РУТ  |  ШОҲЛАР (БИРИНЧИ КИТОБ)  |  ШОҲЛАР (ИККИНЧИ КИТОБ)  |  ШОҲЛАР (УЧИНЧИ КИТОБ)  |  ШОҲЛАР (ТЎРТИНЧИ КИТОБ)  |  СОЛНОМАЛАР (БИРИНЧИ КИТОБ)  |  СОЛНОМАЛАР (ИККИНЧИ КИТОБ)  |  ЭЗРА  |  НАХИМИЁ  |  ЭСТЕР  |  АЮБ  |  ЗАБУР  |  СУЛАЙМОННИНГ ҲИКМАТЛАРИ  |  ВОИЗ  |  СУЛАЙМОННИНГ ГЎЗАЛ ҚЎШИГИ  |  ИШАЁ  |  ЕРЕМИЁ  |  ЕРЕМИЁНИНГ МАРСИЯСИ  |  ҲИЗҚИЁ  |  ДОНИЁР  |  ХЎШЕЯ  |  ЙЎЭЛ  |  АМОС  |  ОБOДИЁ  |  ЮНУС  |  МИХО  |  НОХУМ  |  ХАБАҚҚУҚ  |  ЗАФАНИЁ  |  ХАГГЕЙ  |  ЗАКАРИЁ  |  МАЛАКИ
Янги Аҳд:
МАТТО  |  МАРК  |  ЛУҚО  |  ЮҲАННО  |  ҲАВОРИЙЛАРНИНГ ФАОЛИЯТИ  |  РИМЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  КОРИНФЛИКЛАРГА БИРИНЧИ МАКТУБ  |  КОРИНФЛИКЛАРГА ИККИНЧИ МАКТУБ  |  ГАЛАТИЯЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  ЭФЕСЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  ФИЛИППИЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  КОЛОСАЛИКЛАРГА МАКТУБ  |  САЛОНИКАЛИКЛАРГА БИРИНЧИ МАКТУБ  |  САЛОНИКАЛИКЛАРГА ИККИНЧИ МАКТУБ  |  ТИМЎТИЙГА БИРИНЧИ МАКТУБ  |  ТИМЎТИЙГА ИККИНЧИ МАКТУБ  |  ТИТУСГА МАКТУБ  |  ФИЛИМЎНГА МАКТУБ  |  ИБРОНИЙЛАРГА МАКТУБ  |  ЁҚУБНИНГ МАКТУБИ  |  БУТРУСНИНГ БИРИНЧИ МАКТУБИ  |  БУТРУСНИНГ ИККИНЧИ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОНИНГ БИРИНЧИ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОНИНГ ИККИНЧИ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОНИНГ УЧИНЧИ МАКТУБИ  |  ЯҲУДОНИНГ МАКТУБИ  |  ЮҲАННОГА КЎРСАТИЛГАН ВАҲИЙ


Injil Uzbek tili: Yangi Ahd. Latin online
 Matto | Mark | Luqo | Yuhanno | Havoriylar | Yoqub | 1 Butrus | 2 Butrus | Yuhannoning 1chi | Yuhannoning 2chi | Yuhannoning 3chi | Yahudoning | Rimliklarga | Korinfliklarga 1chi | Korinfliklarga 2chi | Galatiyaliklarga | Efesliklarga | Filippiliklarga | Kolosaliklarga | Salonikaliklarga 1chi | Salonikaliklarga 2chi | Timo‘tiyga 1chi | Timo‘tiyga 2chi | Titusga | Filimo‘nga | Ibroniylarga | Vahiy  
Injil Uzbek tili: Eski Ahd. Latin online
IBTIDO | ZABUR

Инжил Каракалпак

Kitoblar - Kutubxona  |  Hamdi-Sano - Mening Nurim  |  UZBEK mp3

uzGod.com