1 Yusuf fir’avnning tushini ta’bir qiladi. 37 Yusuf — Misr hokimi.
Ibtido 41 bob
1 Oradan ikki yil o‘tdi. Bir kuni Misr fir’avni tush ko‘rdi. Tushida u Nil daryosi bo‘yida turgan emish.
2 Bir payt daryodan yettita boqilgan, semiz sigir chiqib, qirg‘oqdagi o‘tlarni yeya boshlabdi.
3 So‘ngra daryodan yana yettita sigir chiqibdi. Bu sigirlar juda ham xunuk, oriq ekan. Bular semiz sigirlarning yoniga kelib turibdi.
4 Bir vaqt oriq sigirlar semiz sigirlarni yeb qo‘yibdi! Shundan keyin fir’avn uyg‘onib ketdi.
5 So‘ngra u yana uxlab qoldi va boshqa tush ko‘rdi. Tushida bitta bug‘doy poyasida yettita to‘liq, pishgan boshoq o‘sgan emish.
6 Keyin o‘sha poyada yana yettita boshoq o‘sib chiqibdi. Bu boshoqlar sahro shamolida qovjirab, puchayib ketgan ekan.
7 Birdan puchaygan boshoqlar yettita pishgan, to‘liq boshoqni yutib yuboribdi! Fir’avn yana uyg‘onib ketdi. Bu tushi ekan.
8 Fir’avn saharda ko‘rgan tushini o‘ylab, ko‘ngli juda g‘ash bo‘ldi. “Tushim nimadan darak berar ekan”, deb juda xavotirlandi. Shu boisdan Misrdagi jamiki sehrgarlarni va donishmandlarni chaqirtirdi. Fir’avn ularga ko‘rgan tushini aytib berdi. Lekin ularning birontasi fir’avnning tushini ta’bir qilib bera olmadi.
9 Shu orada fir’avnning soqiysi so‘z oldi: — Bugun ayblarimni e’tirof etishimga to‘g‘ri keladi.
10 Janobi oliylari! Siz birmuncha vaqt oldin novvoy bilan mendan g‘azablanib, bizni qo‘riqchilar boshlig‘ining uyidagi zindonga tashlagan edingiz.
11 Novvoy bilan men bir kuni kechasi tush ko‘ribmiz. Ikkovimizning tushimizning o‘ziga xos ma’nosi bor edi.
12 Biz bilan zindonda bir ibroniy yigiti ham yotgan edi. U qo‘riqchilar boshlig‘ining xizmatkori edi. Biz o‘sha ibroniy yigitiga tushimizni aytganimizda, har birimizning tushimizni ta’bir qilib berdi.
13 Hammasi o‘sha ibroniy yigiti aytganday bo‘ldi. Men oldingi mansabimga qaytdim, novvoyni esa tik o‘rnatilgan xodaga qoqishdi.
14 Fir’avn Yusufga odam yubordi. Yusuf zudlik bilan zindondan chiqarildi. U soqolini olib, kiyimlarini o‘zgartirdi–da, fir’avnning huzuriga keldi.
15 — O‘tgan kechasi men tush ko‘rdim, — deb gap boshladi fir’avn Yusufga. — Lekin hech kim tushimni ta’bir qilib bera olmadi. Eshitishimcha, sen tushlarni ta’birlay olar ekansan. Shu sababdan seni chaqirtirgan edim.
16 — Janobi oliylari, men o‘zim tushingizni ta’birlay olmayman, — deb javob berdi Yusuf. — To‘g‘ri javobni sizga Xudo beradi.
17 Shundan keyin fir’avn Yusufga tushini aytdi: — Tushimda Nil daryosi bo‘yida turgan emishman.
18 Bir payt daryodan yettita boqilgan, semiz sigir chiqib, qirg‘oqdagi o‘tlarni yeya boshlabdi.
19 So‘ngra daryodan yana yettita sigir chiqibdi. Bu sigirlar juda ham xunuk, oriq ekan. Bunaqangi xunuk sigirni butun Misr yurtida ko‘rmagan edim.
20 Bir vaqt oriq, xunuk sigirlar daryodan oldin chiqqan semiz sigirlarni yeb qo‘yibdi.
21 Xunuk sigirlar semiz sigirlarni yegandan keyin ham, ular hech narsa yemaganday xunukligicha turaverdilar. Shundan keyin uyg‘onib ketibman.
22 So‘ngra yana uxlab qolib, boshqa tush ko‘ribman. Tushimda bitta bug‘doy poyasida yettita to‘liq, pishgan boshoq o‘sgan emish.
23 Keyin o‘sha poyada yana yettita boshoq o‘sib chiqibdi. Bu boshoqlar sahro shamolida so‘lib, qovjirab, puchayib ketgan ekan.
24 Birdan puchaygan boshoqlar yettita pishgan, to‘liq boshoqni yutib yuboribdi! Men tushimni sehrgarlarimga aytgan edim, lekin birontasi ham ma’nosini aytib bera olmadi.
25 — Fir’avn janobi oliylarining ikkala tushining ma’nosi ham birdir, — dedi Yusuf fir’avnga. — Xudo nima qilmoqchi ekanini fir’avnimizga ayon etibdi.
26 Yettita semiz sigir va yettita to‘liq boshoq yetti yil deganidir, bularning ma’nosi birdir. Shu yillari farovonlik bo‘ladi.
27 Yettita ozg‘in, xunuk sigir bilan yettita puchaygan boshoq ham yetti yil deganidir. Shu yillari qahatchilik bo‘ladi.
28 Fir’avn janoblari! Aytganimday, Xudo nima qilmoqchi ekanini sizga ko‘rsatibdi.
29 Butun Misr yurtida yetti yil davomida hosil nihoyatda mo‘l bo‘ladi.
30 Lekin shundan keyin yetti yil davomida shunday dahshatli qahatchilik bo‘ladiki, Misrda oldingi farovonlik yillari unutilib ketadi. Qahatchilik yurtni xarob qiladi.
31 Qahatchilik nihoyatda og‘ir bo‘lganidan, odamlar xotirasidan farovonlik davri tamomila o‘chib ketadi.
32 Fir’avn janoblari ikki marta tush ko‘rganlarining ma’noosi shuki, bu ish muqarrar yuz berishini Xudo ta’kidlayapti, Xudo buni yaqin orada amalga oshiradi.
33 Shuning uchun, fir’avn janoblari, siz aql–idrokli, dono bir odamni tanlab olib, Misr yurti ustidan tayinlang.
34 Yana yurt ustidan nazoratchilar tayin qiling. O‘sha nazoratchilar hosildor yetti yil davomida Misr yurtidagi butun hosilning beshdan bir qismini olsinlar.
35 Ularga farmon bering: farovonlik yillari davomida ular don g‘amlashsin, sizning nazoratingiz ostida shaharlarda don yig‘ib, qo‘riqlashsin.
36 Shu yo‘l bilan yetti yil qahatchilik davrida oziq–ovqat bo‘lsin, deb don g‘amlanib turadi. Aks holda qahatchilik shubhasiz yurtni xarob qiladi, butun xalq halok bo‘ladi.
37 Yusufning maslahati fir’avnga ham, uning barcha a’yonlariga ham juda ma’qul keldi.
38 Fir’avn a’yonlariga: “Biz Yusufdan boshqa Xudoning Ruhi boshqaradigan birorta odamni topa olarmidik”, deb aytdi.
39 Shu boisdan Yusufga: — Xudo bularning hammasini senga ayon qilgan ekan, bu yurtda eng aql–idrokli, dono odam sensan, — dedi.
40 — Men seni o‘zimga vazir qilib tayinlayman, butun xalqim sening buyrug‘ingga itoat etadi. Men sendan faqat taxtim bilan ustunman, xolos.
41 Fir’avn yana Yusufga: — Mana, seni butun Misr yurti ustidan hokim qilib tayinladim, — dedi.
42 So‘ng fir’avn o‘zining muhr uzugini barmog‘idan chiqarib, Yusufning barmog‘iga taqib qo‘ydi. U Yusufga shohona liboslar kiygizib, bo‘yniga oltin zanjir taqib qo‘ydi.
43 Fir’avn Yusufga o‘ng qo‘l vazir sifatida izvoshini ham taqdim qildi. Yusuf qayerga bormasin, odamlarga: “Tiz cho‘kinglar!” degan buyruq berilardi. Shunday qilib, fir’avn Yusufni butun Misr yurti ustidan hokim qildi.
44 Fir’avn Yusufga yana shunday dedi: — Men fir’avn bo‘lsam ham, butun Misr yurtida biron kimsa sening ijozatingsiz hatto miq etolmaydi.
45 Fir’avn Yusufga Zofnat–Paniyox, deb ism qo‘ydi va On shahri ruhoniysi Po‘tiferoning qizi Osanatni olib berdi. Shunday qilib, Yusuf butun Misr yurtida hokim bo‘lib qoldi.
46 Yusuf Misr fir’avni xizmatiga kirgan paytda, o‘ttiz yoshda edi. Yusuf fir’avn saroyidan chiqib, butun Misr yurtini kezib chiqardi.
47 Yetti yil farovonlik davrda yer mo‘l–ko‘l hosil berdi.
48 Shu yillar davomida Yusuf Misrda yetishtirilgan hosildan bir qismini olib, shaharlarda don g‘amladi. Xususan har bir shahar atrofidagi dalalardan o‘sha shaharga don yig‘ilardi.
49 Yusuf shunchalik ko‘p don g‘amladiki, dengizdagi qumdek ko‘p edi. Shuning uchun donni o‘lchamay qo‘ydi. Don behisob darajada ko‘p edi.
50 Qahatchilik yillari boshlanishidan oldin, Yusuf xotini Osanatdan ikki o‘g‘il ko‘rdi.
51 Yusuf: “Qayg‘ularimni va otam xonadonini Xudo esimdan chiqardi”, deb to‘ng‘ich o‘g‘lining ismini Manashe qo‘ydi.
52 Ikkinchi o‘g‘lining ismini Efrayim qo‘ydi. “Chunki, — dedi Yusuf, — men azob–uqubat tortgan yurtda Xudo meni barakali qildi.”
53 Nihoyat, hosildor yetti yil ham tugadi.
54 Yusuf ta’bir qilganday, yetti yillik qahatchilik boshlandi. Atrofdagi hamma yurtlarda don tanqis bo‘lib, Misr yurtidagina non bor edi.
55 Oxiri, Misr yurtida ham ocharchilik boshlandi. Misr xalqi non so‘rab fir’avnga yolvordi. Fir’avn esa xalqqa: “Yusufga boringlar, u nima desa, shuni qilinglar”, dedi.
56 Qahatchilik kuchayib, butun yurtga yoyilgach, Yusuf hamma omborxonalarning eshiklarini ochib, Misrliklarga don sota boshladi.
57 Butun dunyo bo‘ylab qahatchilik kuchayib borar, shuning uchun atrofdagi yurtlarning xalqlari Yusufdan don sotib olgani Misrga kelishardi.
