1 Yo‘shiyo butparastlikni yo‘q qiladi. 21 Yo‘shiyo Fisih ziyofatini nishonlaydi. 24 Yo‘shiyo joriy qilgan islohotlar. 28 Yo‘shiyoning o‘limi. 31 Yahudo shohi Yohuxoz. 35 Yahudo shohi Yohayiqim.
Shohlar (to‘rtinchi kitob) 23 bob
1 Shoh Yo‘shiyo xabar berib, Yahudo va Quddusning hamma oqsoqollarini huzuriga to‘pladi.
2 Jamiki Yahudo xalqi va Quddus aholisi, ruhoniylar, payg‘ambarlar, zodagonlaru avom xalq shoh boshchiligida Egamizning uyiga bordi. Shoh Egamizning uyidan topilgan Ahd kitobini boshidan oxirigacha ularning oldida o‘qidi.
3 Shoh Egamizning uyi eshigi oldidagi ustun yonida turib: “Egamiz ko‘rsatgan yo‘ldan yuraman, amrlariga itoat etaman, shartlariga, farmonlariga butun qalbim bilan, jonu dilim bilan quloq solaman, bu kitobda yozilgan ahd so‘zlarini ado etaman”, deb Egamiz bilan qayta ahd qildi. Butun xalq bu ahdga qo‘shildi.
4 Shoh Yo‘shiyo: “Baalga, Asheraga va barcha samoviy jismlarga atab qilingan narsalar Egamizning uyidan olib chiqib tashlansin”, deb oliy ruhoniy Xilqiyoga, undan keyingi ruhoniylarga, Egamizning uyi darvozabonlariga farmon berdi. O‘sha buyumlarni Quddus tashqarisidagi Qidron soyligiga chiqartirib yoqdi, kulini Baytilga olib keltirdi.
5 Yahudo shohlari Yahudo shaharlaridagi va Quddus atrofidagi sajdagohlarda butparast ruhoniylarni tayinlagan edilar. O‘sha ruhoniylar sajdagohlarda qurbonliklar keltirardi. Yo‘shiyo Baalga, quyoshga, oyga, sayyoralarga va jamiki samoviy jismlarga qurbonlik qilgan o‘sha ruhoniylarni yo‘q qildi.
6 U Egamizning uyidan Asheraning ustunini Quddus tashqarisiga — Qidron soyligiga chiqarib yoqdi. Maydalab kul qilib, kulni avom xalqning qabrlari ustiga sepdi.
7 Fahshbozlarning Egamiz uyidagi hujralarini buzdi. U yerda ayollar Asheraga atab to‘quv ishlarini bajarishardi.
8 Yo‘shiyo Yahudo shaharlaridan hamma ruhoniylarni chiqarib yubordi. G‘ibodan Bershevagacha ruhoniylar qurbonliklar keltiradigan sajdagohlarni yaramaydigan qildi. U Quddus hokimi Yoshua Darvozasining kirishidagi sajdagohlarni yo‘qotdi. Bu darvoza shaharga kirishda chap tomonda edi.
9 Sajdagohlarning ruhoniylari Egamizning Quddusdagi qurbongohiga qurbonlik qilishmas, lekin ruhoniy birodarlarning ulushidan xamirturushsiz non tanovul qila olardilar.
10 Yo‘shiyo, birortasi o‘g‘lini yoki qizini Mo‘laxga olovda kuydirib qurbonlik qilmasin, deb Xinnum soyligidagi Tofat degan joydagi sajdagohni yaramaydigan qildi.
11 Yahudo shohlari quyoshga atagan otlarning haykalini Egamizning uyi eshigi oldidan yo‘qotdi. Otlar Egamiz uyining hovlisida — a’yon Natanmalekning xonasi yonida edi. Yo‘shiyo quyoshga atalgan jang aravalarini ham olovda yoqdi.
12 Oxozning boloxonasi tomidagi Yahudo shohlari qildirgan qurbongohlarni ham, Egamiz uyining ikkala hovlisida Manashe qildirgan qurbongohlarni ham buzdi va maydalab tuyib, Qidron soyligiga sochib yubordi.
13 Quddusning sharqida — Makruh tog‘ining janubida Isroil shohi Sulaymon Sidonning makruh xudosi Ashtaret uchun, Mo‘abning makruh xudosi Xamo‘sh uchun va Ommonning makruh xudosi Mo‘lax uchun qildirgan sajdagohlarni yaramaydigan qildi.
14 U butsimon toshlarni sindirib, Asheraga atalgan ustunlarni qo‘porib tashladi, ularning o‘rnini inson suyaklari bilan to‘ldirdi.
15 Bundan tashqari, Isroilni gunohga botirgan Nabat o‘g‘li Yeribom Baytilda o‘rnatgan sajdagohni ham, qurbongohni ham yo‘qotdi. Sajdagohga o‘t qo‘yib, kulini ko‘kka sovurdi. U Asheraning ustuniga o‘t qo‘yib yubordi.
16 So‘ngra Yo‘shiyo qayrilib qarab, adirdagi qabrlarni ko‘rdi. U yerdagi qabrlarni ko‘rgach, odamlarini yuborib, mozorlardagi suyaklarni chiqartirdi, Egamizning so‘ziga binoan, suyaklarni qurbongohda yoqdi va shu tariqa qurbongohni yaramaydigan qildi. Zotan, bu haqda payg‘ambar qurbongohga nido qilgan edi.
17 — Anavi yodgorlik toshi kimniki? — deb so‘radi Yo‘shiyo. — Yahudodan kelib, Baytildagi qurbongohda siz qilgan ishlar to‘g‘risida nido qilgan payg‘ambarning qabridir, — deya javob berishdi shahar aholisi.
18 — Unga tegmanglar, — dedi shoh. — Hech kim uning suyaklarini bezovta qilmasin. Shunday qilib, payg‘ambarning suyaklariga ham, Samariyadan kelgan payg‘ambarning suyaklariga ham tegmadilar.
19 Isroil shohlari butun yurt bo‘ylab begona xudolarning sajdagohlarini qurib Egamizni g‘azablantirgan edilar. Yo‘shiyo, xuddi Baytilda qilganiday, bu sajdagohlarni vayron qilish uchun sipohlar jo‘natdi.
20 O‘sha shaharlardagi sajdagohlarning hamma ruhoniylarini qurbongohlarda bo‘g‘izladi. Inson suyaklarini qurbongohlarda yoqdi. Shundan keyin Quddusga qaytib ketdi.
21 Shoh: “Egangiz Xudoning Fisih ziyofatini bu Ahd kitobida yozilganiday nishonlang”, deb xalqqa farmon berdi.
22 Isroilga rahnamolik qilgan hakamlar davridan buyon na Isroil shohlari, na Yahudo shohlari hukmronligi paytida Fisih ziyofati shunchalik nishonlanmagan edi.
23 Egamizga atalgan bu Fisih ziyofati esa shoh Yo‘shiyo hukmronligining o‘n sakkizinchi yilida Quddusda nishonlandi.
24 Yo‘shiyo yana ruhoniy Xilqiyo Egamizning uyidan topgan kitobda yozilgan qonunni ijro etmoq maqsadida arvoh chaqiruvchilarni, folbinlarni, xonaki sanamlarni va boshqa butlarni, Yahudo va Quddusda paydo bo‘lgan hamma makruh narsalarni yo‘q qilib tashladi.
25 Yo‘shiyodan oldin ham, keyin ham unga o‘xshab Musoning hamma qonunlariga muvofiq, butun qalbi bilan, jonu dili bilan, butun vujudi bilan Egamizga itoat etgan biron shoh chiqmadi.
26 Lekin Manashe qilgan gunohlari bilan Egamizning qattiq qahrini keltirgani uchun, Egamiz Yahudoga qarshi alangalangan g‘azabini hali qaytarmagan edi.
27 Shuning uchun Egamiz: “Isroil xalqini huzurimdan qanday haydagan bo‘lsam, Yahudo xalqini ham shunday qilaman, O‘zim tanlagan shahar Quddusdan va Men o‘sha yerda ulug‘lanaman, deb aytgan uyimdan yuz o‘giraman”, degan edi.
28 Yo‘shiyoning boshqa ishlari, butun faoliyati “Yahudo shohlari tarixi” kitobida yozilgan.
29 Yo‘shiyo hukmronligi paytida Misr fir’avni Nexo Ossuriya shohiga yordam berish uchun Furot daryosi tomon yo‘lga chiqdi. Shoh Yo‘shiyo esa Nexoning ustiga yurish qildi. Maxido‘da to‘qnashganlarida, Nexo Yo‘shiyoni o‘ldirdi.
30 A’yonlari Yo‘shiyoning jasadini jang aravasida Maxido‘dan Quddusga olib kelib, ota–bobolari xilxonasiga dafn qildilar. Yahudo xalqi Yo‘shiyoning o‘g‘li Yohuxozga moy surtib, uni otasining o‘rniga shoh qilib ko‘tardilar.
31 Yohuxoz yigirma uch yoshida taxtga o‘tirib, Quddusda uch oy shohlik qildi. Onasining ismi Xamutal bo‘lib, Libnalik Yeremiyoning qizi edi.
32 Yohuxoz ota–bobolariga o‘xshab Egamiz oldida qabih ishlar qildi.
33 Fir’avn Nexo, Yohuxoz Quddusda hukmdor bo‘lmasin deya Xomat yurtidagi Rivlo shahrida uni zanjirband qildi. Yurt xalqidan 200 pud kumush va 2 pud oltin o‘lpon talab qildi.
34 Fir’avn Nexo Yo‘shiyoning o‘g‘li Eliyaqimni otasining o‘rniga shoh qildi va ismini o‘zgartirib Yohayiqim qo‘ydi. So‘ngra Yohuxozni olib Misrga qaytdi. Yohuxoz o‘sha yerda vafot etdi.
35 Yohayiqim fir’avn istagan oltin va kumushni berdi. Nexoga o‘lpon to‘lash uchun esa yurt xalqiga soliq soldi va har biridan boyligiga qarab oltin va kumush yig‘di.
36 Yohayiqim yigirma besh yoshida shoh bo‘lib, Quddusda o‘n bir yil hukmdorlik qildi. Onasining ismi Zabudo bo‘lib, Rumaxlik Podiyoning qizi edi.
37 Yohayiqim ota– bobolari singari, Egamiz oldida qabih ishlar qildi.
